Komt een projectmanager bij de stuurgroep…
Tags: Projectmanagement
Het lijkt op het begin van een slechte grap maar dat is het niet. Projectmanagers worden gezien als serieuze mensen met een hoog verantwoordelijkheidsgevoel. Daar is niets mis mee: dat zijn typische kenmerken van projectmanagers. Maar er zijn zoveel meer kenmerken die op een projectmanager van toepassing zijn. Een daarvan is humor: een onmisbare eigenschap voor iedere (project)manager.
Humor is één van de eigenschappen waar projectmanagers over beschikken en dat is maar goed ook. In dit artikel gaan we in op het belang van humor voor projectmanagers, in projecten en in het algemeen: wat doet het met je en hoe helpt het jou en jouw team om succesvoller en minder gestrest te zijn.
Het belang van humor
Het belang van humor mag niet onderschat worden, ook niet in projecten. Er is al veel onderzoek gedaan en er zijn complete afstudeerscripties geschreven over humor op de werkvloer. Humor kent namelijk enorm mooie eigenschappen als effectief communicatiemiddel. Daarmee is humor dus een onmisbare vaardigheid voor managers en dus zeker ook voor projectmanagers. Het helpt om de aandacht te krijgen en vast te houden en zorgt voor een ontspannen sfeer in het team. Er mag dus best wel wat meer gelachen worden!
Wat humor met je doet
Door te lachen, maakt het lichaam endorfine aan oftewel: het gelukshormoon. Endorfine maakt je meer ontspannen, het blokkeert de pijnwaarneming en heeft ook psychische effecten. Daarnaast maakt humor ook dopamine aan. Dopamine is belangrijk voor functies van het zenuwstelsel, waaronder aandacht, stemming en motivatie. Door endorfine en dopamine voel je je beter en daardoor kun je meer psychologische stress aan. En dat is iets dat we in veel projecten meemaken: stress. De werkdruk is hoog, deadlines moeten gehaald worden, het belang is groot en de kans op falen altijd aanwezig. Als dat nog geen stress oplevert… Dan is het dus goed om ook regelmatig te lachen en daardoor beter met de stress om te kunnen gaan.
Humor als ijsbreker
Humor helpt bij het opbouwen van relaties binnen het team. Een goed getimede grap of een luchtige opmerking kan de spanning verminderen en een groepsgevoel creëren. Dit helpt in stressvolle projectomgevingen waar de druk hoog kan zijn. Ook bij de opstart van een project waarbij een team elkaar nog moet leren kennen, kan humor een mooie ijsbreker zijn. Moeilijke stiltes kunnen doorbroken worden door een goedgeplaatste grap en een beetje sarcasme en zelfspot zijn daarbij prima.
Ook kan humor helpen om uit een negatieve denkspiraal te geraken. Negativiteit heeft namelijk dezelfde eigenschap als humor: het is besmettelijk. Ben je met een ‘slecht nieuws’ onderwerp bezig en merk je dat projectteamleden zich daarin mee laten slepen, probeer dan eens een grap om het tij te keren. En doe je dat met een dosis zelfspot dan leid je ook nog eens de aandacht van het probleem af. Je lost daarmee het probleem zelf niet op maar je zorgt er wel voor dat er ruimte komt voor ontspanning en een frisse blik. En daarmee creëer je de ruimte die nodig is om het probleem alsnog op te lossen.
Humor bevordert de creativiteit
Humor helpt om complexe ideeën op een toegankelijke manier over te brengen en de aandacht van het team te krijgen en vast te houden. Vooral bij lange vergaderingen en presentaties kan dit helpen. We kennen allemaal wel de situaties dat 90% van de presentatie voor jou niet van belang lijkt en dat geldt voor iedereen om je heen. Dan is het goed als er momenten zijn dat iedereen weer bij de les wordt getrokken. Een goede grap of grappige afbeelding kan dan helpen. Bovendien helpt het om het creatieve denkproces te stimuleren en weerstand tegen verandering te verminderen. Humor stimuleert een ontspannen atmosfeer waarin teamleden zich vrij voelen om buiten gebaande paden te denken. Daarmee kan dit leiden tot innovatieve oplossingen voor projectuitdagingen.
Humor maakt je menselijker
Humor kan een projectmanager menselijker maken in de ogen van het team. Het toont aan dat de projectmanager ook maar een mens is, wat respect en vertrouwen helpt opbouwen. Humor is niet alleen een manier om het moreel te verhogen, maar het is ook een cruciaal instrument voor leiderschap en teammanagement. Met humor en zelfspot stel je je kwetsbaar op, breek je de spanning en maak je jezelf toegankelijker voor jouw teamleden. Daarmee bereik je dat teamleden sneller bij je komen voor advies en om hun hart te luchten. En relativeer je problemen met een dosis humor en mogelijk ook zelfspot, dan neemt de kans toe dat je eerder mogelijke onrust of problemen te horen krijgt. Humor helpt je dus om risico’s eerder in beeld te krijgen en draagt daarmee ook bij aan succesvolle projecten.
Waarom is humor zo lastig
In stresssituaties is het lastig om boven de materie uit te stijgen en dan ook nog eens leuk te zijn. Probeer maar eens een leuke opmerking of grap te maken als je met je hersenen vastzit in een probleemsituatie. De beste grappen ontstaan nou eenmaal vanuit ontspanning en niet vanuit stress. En dat terwijl humor zo belangrijk is: het is een signaal voor de omgeving dat er ruimte is voor een grap en dat er dus een veilige, ontspannen situatie is. Humor is essentieel om stresshormonen als cortisol en adrenaline kwijt te raken: door te lachen ontspannen we, laten we de stress wegvloeien en kunnen we weer fris tegen de materie aankijken.
Humor is een geweldig instrument voor projectmanagers: het verbetert de communicatie, helpt stress verminderen, het versterkt relaties, stimuleert creativiteit en helpt bij het bouwen van vertrouwen. Maar dan moet je dus wel over het vermogen beschikken om onder alle omstandigheden het hoofd koel te houden en ook in de meest stressvolle situaties ruimte te vinden voor een grap. Dat vraagt veel van het vermogen van een projectmanager en gelukkig beschikken de meeste projectmanagers over dit vermogen: relativeren van problemen en stress verminderen met behulp van humor.
“Comedy is simply a funny way of being serious”
Met deze quote van Peter Ustinov, Brits acteur, schrijver, regisseur (1921 - 2004), sluiten we dit artikel af. Projectmanagement is en blijft ‘serious business’. Projectmanagers hebben een serieuze rol waarbij zij er niet voor schuwen om humor te gebruiken als dat zinvol of nodig is. Niet omdat zij nou eenmaal zo lollig zijn of er eigenlijk een komiek in iedere projectmanager huist. Wel omdat zij van nature over de eigenschap beschikken om het hoofd koel te houden en boven de problemen uit te stijgen. Combineer dit met de sensitiviteit om te weten wanneer een grap wel of niet kan en respect voor anderen en je hebt al een aardige basisset aan vaardigheden van projectmanagers te pakken.
Sluiten we dan toch af met een grap over de stuurgroep? Nee, stuurgroepen zijn nou eenmaal niet grappig :-)